Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie?

1. Nie unikaj tematu – rozmawiaj!

Nie udawajmy, że nie nic się nie dzieje. Nie okłamujmy dzieci mówiąc im, że wojny w Ukrainie nie ma. Nasze dzieci spotykają się z rówieśnikami, chodzą do przedszkola lub szkoły – być może mają kolegów i koleżanki narodowości ukraińskiej. Niemożliwym jest, aby całkowicie odizolować dzieci od tych informacji. W takiej sytuacji najważniejsze jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni do rozmowy. Zadbajmy o to, aby dziecko od nas uzyskało odpowiedzi na swoje pytania – a nie za pośrednictwem mediów portali społecznościowych. Przygotuj się do rozmowy, używaj słów dostosowanych do wieku dziecka. Wytłumacz dziecku czym jest wojna, używając sformułowań, które zrozumie.

2. Pomóż dziecku poradzić sobie z emocjami.

Ostatnie wydarzenia mogą budzić lęk nie tylko wśród dzieci, ale również wśród dorosłych. Zaakceptuj trudne emocje dziecka, nie staraj się im zaprzeczać. Nie obawiaj się rozmowy
o emocjach. Pomóż dziecku nazwać uczucia, wykaż się ich zrozumieniem: „Rozumiem, że się boisz. To bardzo trudne co się dzieje”. Rozmawiaj z dzieckiem zgodnie
z prawdą. Opowiedz, że sytuacja wojny wiąże się z trudnymi wydarzeniami. Unikaj jednak eskalowania lęku.

3. Kontroluj dopływ informacji.

Nie narażaj dziecka na widok drastycznych relacji lub zdjęć. Zadbaj o to, aby dziecko nie oglądało wstrząsających materiałów, unikaj szerokich opisów. Rozmawiaj z dzieckiem
o aktualnych wydarzeniach, ale zadbaj o to, by nie stykało się z brutalnymi obrazami, które napędzą jego lęk. Poszukując informacji starajmy się nie oglądać ich w obecności dziecka. Sprawdzajmy źródła naszej wiedzy, bądźmy wyczuleni na możliwość trafienia na fake newsy. 

4. Bądź wsparciem i pokaż dziecku jak może wspierać innych.

Bądź oparciem dla swojego dziecka – dbaj także o siebie. Nie obawiaj się poprosić o pomoc, wsparcie dla siebie – ze strony partnera/partnerki, rodziny, przyjaciół czy psychologa. Ucz dziecko w jaki sposób może zadbać o siebie oraz o innych. Porozmawiaj z nim jak wspierać rodzinę oraz przyjaciół.

5. Unikaj gwałtownych reakcji.

Dzieci obserwują zachowanie dorosłych. Odczuwają napięcie w słyszanych między dorosłymi rozmowach, czują obawę. Pamiętajmy, że to w nas, dorosłych dzieci szukają wsparcia
i poczucia bezpieczeństwa. Bądźmy uważni na komunikaty które przekazujemy dzieciom, na ich potrzeby i uczucia.

6. Skup się na „tu i teraz”.

Nie wybiegaj w przyszłość. Skup się na aktualnej wiedzy na temat sytuacji, nie opieraj wypowiedzi na przypuszczeniach. Dostosuj dawkowanie wiedzy do wieku dziecka – jeśli jest na to gotowe, wyjaśnij, jak doszło do wojny, opowiedz o władzach Rosji i Ukrainy oraz
o tym, jakie kroki pojęły państwa Zachodu, czym jest NATO. Wypowiedź opieraj o fakty, na które dziecko jest gotowe.